.svg)
.svg)
Onze dienstverlening is erop gericht om de béste juridische bijstand te verlenen in zaken omtrent beroepsfouten. Onze ervaren advocaten staan zowel gedupeerden als professionals bij in civiele zaken die doorgaans gericht zijn op schadevergoeding, en in tuchtzaken waarin het handelen van de professional door vakgenoten wordt beoordeeld. Het is een juridische wereld waar de belangen voor de beide partijen veelal groot zijn, en zeker omdat de direct betrokkenen mensen zijn van vlees en bloed.
De (statutair) bestuurder of directeur is een vreemde eend in de bijt, althans waar het in deze serie gaat om de beroepsaansprakelijkheid van professionals. De bestuurder van een rechtspersoon kan weliswaar ook door een gedupeerde worden aangesproken vanwege zijn professionele betrokkenheid of hoedanigheid, maar de spelregels bij deze vorm van aansprakelijkheid zijn nét even anders.
In de eerste plaats omdat bij de andere beroepsgroepen de gedupeerde een overeenkomst heeft met de professional. Denk aan de accountant of de advocaat. Dat geldt in deze situatie niet. De gedupeerde heeft in het beste geval een overeenkomst met de rechtspersoon. Daarmee kan de bestuurder van een rechtspersoon niet kan worden aangesproken op enige zorgplicht, terwijl dat juist wel is waar de andere professionals doorgaans op worden aangesproken. De gedupeerde moet het doen met de grondslag van de onrechtmatige daad.
In de tweede plaats omdat de wetgever het van groot belang vindt dat ondernemers risico's (durven) nemen. Het is de rechtspersoon die verplichtingen aangaat, en de bestuurder blijft als uitgangspunt buiten schot. Dat is het systeem, en daarmee ligt de lat te meer hoog voor de gedupeerde die een appeltje te schillen heeft met een bestuurder. Echter onmogelijk is een vordering jegens de bestuurders beslist niet. In onze praktijk treden wij veel op voor (en tegen) bestuurders.
Civiele normen
Waar trekt het recht de grens? De lat ligt dus hoog, maar wat kan evenzogoed niet door de beugel? Het leerstuk van de (externe) bestuurdersaansprakelijkheid is tot ontwikkeling gekomen in de rechtspraak. In een lange reeks van opeenvolgende rechterlijke uitspraken is het normenkader voor de bestuurder door de rechter uitgewerkt en fijngeslepen. Het volgende geldt als de huidige stand van het recht.
Zinkend schip
Een eerste scenario waarin de bestuurder met succes kan worden aangesproken, dat is het scenario waarin de rechtspersoon verplichtingen aangaat terwijl het faillissement van de rechtspersoon al in zicht is. De bestuurder die weet of vermoedt dat de rechtspersoon niet zal kunnen nakomen, die heeft in te staan voor de gevolgen als de gedupeerde uiteindelijk onbetaald blijft. In dit scenario, ook wel het Beklamel-scenario genoemd, is de bestuurder persoonlijk aansprakelijk voor de schade van de gedupeerde. De gedupeerde kan niet meer bij de rechtspersoon terecht omdat de rechtspersoon is gefailleerd, maar kan zich dan verhalen op de bestuurder.
Verhaalsfrustratie
Een belangrijke tweede categorie van bestuurdersaansprakelijkheid betreft de zogenoemde verhaals- of nakomingsfrustratie. In deze situaties gaat het erom dat de bestuurder er zelf de hand in heeft dat de rechtspersoon jegens de gedupeerde haar verplichtingen niet nakomt. Denk aan het selectief betalen van crediteuren. Hoewel een bestuurder in beginsel zelf mag bepalen aan wie wordt betaald, ook wel de betalingsautonomie geheten, wordt dat mogelijk anders als de rechtspersoon niet genoeg middelen meer heeft om álle crediteuren te betalen. De rechtspersoon mag dan niet zonder meer betalen aan gelieerde of 'bevriende' schuldeisers.
"Andere omstandigheden"
Het zinkend schip-scenario en de verhaalsfrustratie vormen tezamen de twee stamvormen van bestuurdersaansprakelijkheid. In het arrest Ontvanger/Roelofsen heeft de rechter de deur echter welbewust open gezet voor bestuurdersaansprakelijkheid gegrond op "andere omstandigheden". Hoewel het leerstuk van de (externe) bestuurdersaansprakelijkheid, naast de twee stamvormen, ook komt in tal van varianten en afgeleiden, geldt als de gemene deler dat bij élke vorm van bestuurdersaansprakelijkheid sprake moet zijn van een voldoende ernstig (persoonlijk) verwijt.
Voor de bestuurder of de directeur geldt geen enkele vorm van tucht. Ook daarin verschilt de bestuurder van de andere beroepsgroepen die tot nog toe aan de orde kwamen. Daar staat tegenover dat de bestuurder die misbruik maakt van de rechtspersoonlijkheid van vennootschappen, al snel met het strafrecht in aanraking komt; in de afgelopen jaren heeft anti-misbruikwetgeving een hoge vlucht genomen. Bovendien geldt dat de rechter aan een bestuurder een bestuursverbod kan opleggen ingeval van onbehoorlijk bestuur, wanbestuur of fraude. Het is de bestuurder dan verboden om opnieuw bestuurder van een (nieuwe) vennootschap te worden. Een parallel dringt zich op met de schrapping of doorhaling die de andere professionals veelal tuchtrechtelijk boven het hoofd hangt.
Zaak Maas q.q.
Eerder kwam de selectieve betaling al aan bod, immers als één van de vormen van verhaalsfrustratie. Op 23 mei 2024 wees de Hoge Raad een belangrijk arrest in verband met het leerstuk van de selectieve betaling. Wat was er aan de hand?
In deze zaak nam curator Maas q.q. het op tegen een (indirect) bestuurder van een gefailleerde bouwonderneming. De bouwonderneming had binnen een periode van twee maanden voorafgaande aan haar faillissement ca. € 200K betaald aan haar 'moeder'. Volgens Maas was sprake van verhaalsfrustratie door de bestuurder; omdat de bestuurder had bewerkstelligd dat de onderneming slechts de moeder betaalde, een gelieerde onderneming, en de andere schuldeisers met lege handen achterbleven. Volgens Maas was sprake van een ontoelaatbare selectieve betaling en de rechter was het met Maas eens. De (indirect) bestuurder werd veroordeeld tot het vergoeden van de schade.
Vertel ons wat er is gebeurd
We nemen binnen 24 uur contact met je op
Dank voor jouw verhaal. We nemen binnen 24 uur contact met je op.
Oops! Something went wrong while submitting the form.
Trivia
Actueel
Graag houden wij je op de hoogte van de laatste ontwikkelingen in de actualiteit, literatuur en jurisprudentie rondom beroepsfouten. Lees hieronder de actuele artikelen van onze advocaten over relevante onderwerpen.
Wij staan voor je klaar
Onze inzet is om jou (juridisch) te ontzorgen. Jij hebt als slachtoffer of gedupeerde immers al genoeg aan je hoofd. Schroom niet en zoek contact met ons om in de meeste gevallen gratis rechtshulp te ontvangen van ervaren en gespecialiseerde team van advocaten.
Veelgestelde vragen
Wat doet Van Diepen Beroepsschade?
Waar is Van Diepen Beroepsschade gevestigd?
Waarom kiezen voor Van Diepen Beroepsschade?
Wie zijn jullie advocaten in het (beroeps)aansprakelijkheidsrecht?
Wat betekent "onderdeel van een groot kantoor"?
